Dromer in duizenden geluiden
Zanger, coach, krullenbol, vader, romanticus. Maar bovenal voelt Marcel Veenendaal, sinds 2009 frontman van de Haagse band DI-RECT, zich instrumentalist en klankmaker. Binnenkort geeft hij drie openluchtconcerten met Het Gelders Orkest. UIT in Arnhem zocht hem op in zijn studio in Den Haag.
Interview: Nicole Beaujean
De avond ervoor wenst hij me per WhatsApp ‘een kalme reis’. De ochtend van het interview heeft hij bij wijze van ontbijt een verse croissant voor me meegenomen. Dat is Marcel Veenendaal (1982, Ede) ten voeten uit: attent en zachtaardig. Ik voel me dan ook direct thuis in zijn knusse studio in Den Haag. Perzische tapijten op de vloer, kleurige akoestische kleden aan de muur en overal waar je kijkt instrumenten: piano, drumstel, bongo’s, toetsenborden, mengpanelen.
Fans kennen je als zanger van DI-RECT, maar het grote publiek vooral als zangcoach van It Takes Two, het televisieprogramma met zingende BN’ers van RTL4. En nu ga je optreden met Het Gelders Orkest. Is de tijd rijp voor leuke side projects?
Marcel: “Naast DI-RECT heb ik altijd wel projecten ‘on the side’ gedaan, maar daarmee bleef ik bewust wat in de luwte. In 2009 belandde ik via het BNN televisieprogramma ‘Wie is Di-Rect’ plotsklaps in een heel hechte Haagse vriendengroep. Veel meer dan dat we muzikaal goed bij elkaar pasten wisten we nog niet van elkaar. Het was net zo’n flitshuwelijk in Las Vegas: je ben ineens getrouwd; daarna leer je elkaar pas écht kennen. We wisten nog helemaal niet of we ook matchten qua humor, gespreksstof en interesses.
Jarenlang had iedereen Tim Akkerman gezien als frontman van DI-RECT. En dan word jij ineens gekatapulteerd als het nieuwe gezicht van de band. Het heeft wel wat jaartjes geduurd voordat ik me helemaal comfortabel voelde in die rol.
Inmiddels zijn we tien jaar verder, zit ik met DI-RECT in heerlijk vaarwater en is er ruimte voor andere leuke projecten. Die vrijheid nemen de andere bandleden ook en dat is juist goed: het houdt je fris. Je kunt nooit alles in één persoon of project kwijt. In elke goede relatie krijg je de vrijheid om óók je eigen ding te doen.”
Je hebt vijf jaar in Arnhem gewoond. Wat weet je nog van die tijd?
“Het heeft best lang geduurd voordat ik de muziek ontdekte; ik ben eerst nog kapper en rietdekker geweest. Geboren en getogen in Ede kon ik daar als jongvolwassene niet bepaald mijn ei kwijt. Het was voor mij onvermijdelijk om ‘uit Ede te treden’. Daar vond ik een woning op de Klarendalseweg in Arnhem, tegenover restaurant ‘goed’ proeven, in het Modekwartier. Dat is zo’n leuke wijk! Klarendal is buitenlands heuvelachtig, op een steenworp afstand van de Steenstraat en het centrum. Mijn buren waren allemaal creatieve ontwerpers; ik heb het er erg naar mijn zin gehad.
Maar de echte goede jamsessies ontdekte ik in Nijmegen. Het is zo heerlijk om uit je dak te gaan op muziek die in het moment wordt gecreëerd. Dat voelt als samen skinnydippen, vanuit een bepaald vertrouwen in elkaar. Ik ben sowieso een teamplayer: ik maak liever sámen iets moois dan dat ik solo wil uitblinken. John Cleese zei het al: ‘Ego en creativiteit gaan niet samen’. Juist samen kun je grote hoogtes bereiken.”
Hoe ziet een gemiddelde werkdag van jou eruit? Hoeveel tijd breng je door in deze fijne studio?
“Om te beginnen: standaard werkdagen heb ik gelukkig niet meer; elke dag is anders. We treden twee of drie keer per week op met DI-RECT. Sinds ons zoontje Duke ruim twee jaar geleden werd geboren, werk ik in deze studio. Thuis vond ik daar de rust niet meer voor. Overdag ben ik vaak thuis; ik wil heel graag leuke dingen doen met die kleine man. Op de fiets door de duinen, lekker naar het strand.
Sinds ik vader ben, ga ik nog meer op mijn gevoel af. Ik ben schaamtelozer geworden; het gaat me gemakkelijker af om mezelf te zijn. Het is heerlijk om eigen baas te zijn en mijn eigen tijd in te delen. In de twintig minuten reistijd naar de studio dienen zich soms al wat klanken aan. Ik ben veel meer klank-geobsedeerd dan liedjes-gericht. Voel me dus ook veel meer ‘klankmaker’ dan zanger.
Als kind keek ik veel tekenfilms en deed ik al die stemmetjes na. Zo heb ik onbewust mijn instrument goed getraind. Ik heb vooral instrumentale muziek in mijn collectie en houd van jazz (Miles Davis of David Axelrod). Wereldmuziek is fantastisch; ik luister graag naar niet-westerse talen en klanken. Op het moment ben ik gefascineerd door de Mongoolse keelzangers Huur Huur Tu. Wacht, ik laat het je horen. Dankzij mijn grote fantasie krijg ik daar meteen beelden bij. Ik beperk me liever niet tot één muziekvorm. Daarom verheug ik me zo op de samenwerking met Het Gelders Orkest. Het is zo tof als twee zulke verschillende werelden samenkomen.”
Vertel eens wat meer over die samenwerking. Wat kunnen wij ons voorstellen bij jullie openluchtconcerten?
“Ik heb me laten inspireren door de maancyclus en de Tzolkin kalender: een cyclus van 13 manen, die om de 28 dagen wederkeren en één dag buiten de tijd overlaten. Zo is een soort ‘mantra van de manen’ ontstaan. Elke maan draagt een eigen thematiek met zich mee. De maan van het ontwaken bijvoorbeeld staat in het teken van wijsheid. Wat betekent wijsheid voor mij ? Zo heb ik dus dertien stukken geschreven. Als publiek mag je meebewegen op deze klankreis door de tijd.
Aan arrangeur/componist Tom Trapp de taak om mijn stukken om te zetten naar arrangementen waar het orkest mee uit de voeten kan. Super stoer trouwens van Het Gelders Orkest dat ze hierin mee durven: als klassiek geschoolde muzikanten zijn zij gewend om bekende melodieën van bladmuziek te spelen. Structuur versus flow. Dat is spannend, omdat in een concert van Ohm veel wordt geïmproviseerd.
We gaan elkaar vinden in onze muzikaliteit, een klankreis onder de sterrenhemel. Samen laten we de lucht trillen, meer is het eigenlijk niet. Daar heb je het weer: vertrouwen op een gezamenlijke veiligheid. Dan komt het altijd goed.”
Drie openluchtconcerten met HGO (Velp, Bloemendaal, Nijmegen)
Het Gelders Orkest, Marcel Veenendaal en arrangeur/componist Tom Trapp vinden elkaar deze zomer bij een reeks openluchtconcerten. Geïnspireerd door het mysterie van de tijd maken ze het geluid van het universum voelbaar in de openluchttheaters van Velp, Bloemendaal en Nijmegen. Voor iedereen die durft te genieten, te lijden en te voelen.
Ohm, het geluid van het universum:
30 augustus, 20.00 uur, Openluchttheater De Pinkenberg, Velp
31 augustus, 20.00 uur, Caprera, Bloemendaal
1 september, 20.00 uur, Openluchttheater de Goffert, Nijmegen